Kan je in Vlaanderen nog opkomen voor iets dat wat afwijkt van de standaard? Of je nu aandacht vraagt voor de klimaatopwarming of pleit voor dierenrechten, telkens krijg je bakken stront over je heen. Wanneer werknemers uit de openbare sector staken voor betere dienstverlening, wordt hen op sociale media verweten dat ze luieriken zijn en profiteurs die bij voorkeur het werk neerleggen op vrijdag om al aan hun weekend te kunnen beginnen. Wie een menselijkere behandeling vraagt van vluchtelingen of daklozen krijgt op twitter het label “gutmensch” opgeplakt. En dat de commentaren op HLN.be zijn al jaren een uitlaatklep voor iedereen die eens ongenuanceerd zijn gal wil spuwen. Kortom: wie iets probeert te veranderen in de samenleving, kan maar beter over een olifantenvel beschikken. We bekijken met behulp van 2 cases hoe dat er in de praktijk aan toe gaat.
Case 1: Anuna
In Het Laatste Nieuws van 9 september 2019 staat een artikel over de organisatie Youth for Climate (YFC). Deze roept leerkrachten op om tijdens het eerste semester te sensibiliseren rond de klimaatproblematiek. Aanleiding voor deze oproep is de klimaattop van 20 tot 27 september en de COP25-conferentie in Chili van 2 tot 12 december. Er wordt opgeroepen om op school aandacht te besteden aan gebeurtenissen die niet enkel te maken hebben met internationale politieke, maar die bovendien in deze periode ook bijzonder actueel zijn. Er wordt opgeroepen om te denken over de vraag “Wat is de impact van het klimaat op mij?”. De brief werd ondertekend door Anuna De Wever en Adélaïde Charlier. Het artikel draagt de titel “Youth for Climate roept leerkrachten op om mee actie te voeren” komen 158 reacties op de website hln.be.
In de commentaren schrijft lezer Filip Van Bouwel bijgevolg “Allé, daar hebben we Anuna en haar gevolg weer … ze heeft nog ni door dat niemand in haar gezever geïnteresseerd is.”
Hij schrijft niets over het onderwerp van het artikel op zich, enkel de ondertekenaar van de brief neemt hij op de korrel. En al wat die ondertekenaar te zeggen heeft is “gezever”.
Lezer Michel Grillet schrijft “Elke leerkracht die meedoet=onwettig afwezig zetten. Zal rap gedaan zijn. Dat ze in Brasilië en China gaat reclameren.”
Hij gaat voorbij aan het feit dat de oproep spreekt over sensibiliseren, aandacht besteden aan de actualiteit en dus eigenlijk “les geven”. Het zal rap gedaan zijn, is een uitspraak die regelmatig terugkomt. HLN-lezer Freddy Theunis schrijft “Wie gaat hier ingrijpen Dit moet verboden worden. Gewoon geen kindergeld meer en het zal vlug gedaan zijn… Met hun flauw gedoe”. Het schrijven van de klimaatactivisten om op school aandacht te besteden aan een probleem dat heel de wereld aanbelangt, zou hij aanpakken door mensen die geen enkele wet overtreden hebben bij wijze van sanctie hun kinderbijslag te ontzeggen. Ze maken zich schuldig aan “flauw gedoe” end at zijn de HLN-lezers beu. Zo ook Danny De Ruelle:”Uiteen spuiten met het waterkanon en traangas, we zijn deze onzin meer dan beu”. Wellicht heeft hij het over de voorbije -volledig legale- klimaatbetogingen waartoe YFC heeft opgeroepen en de spijbelacties van studenten en scholieren. Uiteenspuiten met het waterkanon en traangas inzetten tegen manifesterende minderjarigen die bordjes dragen waarop ze hun bezorgdheid uitdrukken over de toekomst van de planeet. Het kan genuanceerder.
Tot slot valt nog de bijdrage van Philippe Leemans op:”heb niemand zien protesteren in juli en augustus maar weet dat velen op verre bestemmingen waren.” Het stoort hem dat studenten en scholieren tijdens de schoolvakanties hun spijbelacties onderbroken hebben. En ook haalt hij aan dat “de scholieren” tijdens diezelfde vakantie verre vliegtuigreizen maken. Hij *weet* dat.
Een andere lezer, Eric Freiland, verwijt de klimaatactivisten verregaand fundamentalisme: “
De klimaatdictatuur gaat door met de indoctrinatie. Dit roept herinneringen op aan de godsdienstwaanzin van enkele eeuwen geleden. “
Hoe het aan religieus fanatisme grenzende ecofascisme van de YFC te koppelen is aan het massaal vliegtuigtoerisme van de leden van deze organisatie wordt niet besproken. Is het niet het een of ander? Kan iemand die vaak het vliegtuig neem wel verweten worden een ecofanaticus te zijn? Kan je een verregaande consequent gedrag verwachten van eenieder die zich zorgen maakt om het klimaat?
Opvallend is dus dat de woordvoerders van de organisatie (“Anuna en haar gevolg”) persoonlijk worden aangesproken, dat hun boodschap als flauw gedoe en gezever wordt afgedaan en dat er naast verregaande sancties blijkbaar ook een consequent gedrag geëist wordt.
Anuna en haar gevolg
De media hebben Anuna al vroeg ontdekt. Als woordvoerster voor YFC kwam zer egelamtig in het nieuws en na verloop van tijd werd ze een BV. Haar schoolresultaten, haar relatie, genderfluïditeit, de job van haar moeder, haar gezinssituatie… het werd allemaal nieuws en het werden allemaal zaken die vanaf dan ook tegen haar als persoon gebruikt zouden worden. Op 31 januari 2019 berichtte HLN (voor de derde keer) over doodsbedreigingen aan het adres van Anuna De Wever. Daarbij werd niet de voor de hand liggende titel “20-jarige student stuurde doodsbedreiging naar Anuna De Wever” gebruikt, maar het iets langere “20-jarige student stuurde doodsbedreiging naar Anuna De Wever: ‘Zijn die mensen daarvoor echt naar de flikken gestapt? Meen je dat?’”. Het ging over een Facebook-commentaar met de tekst “gelukkig heeft een tweeloop twee lopen”.
Toenmalig minister Joke Schauvlieghe slaagde er in maart 2019 zelfs in een complottheorie op te dissen die volgens haar door staatsveiligheid bevestigd werd.
Aan het meningsverschil tussen Anuna en Kyra (de “machtstrijd binnen YFC”) besteedde HLN niet minder dan 10 artikels.
“Het zal rap gedaan zijn”
Of het gaat over “kindergeld afpakken” of “het waterkanon inzetten” de methodes om dissidente stemmen het zwijgen op te leggen zijn nagenoeg ontelbaar en telkens even radicaal. Een kleine zoekopdracht op twitter naar de zinssnede “het zal rap gedaan zijn” levert niet enkel resultaten op die te maken hebben met de klimaatproblematiek. Ook het leger inzetten tegen de vluchtelingen, ganse families ineens repatriëren, de ouders straffen (met gevangenisstraf uiteraard) van kinderen die iets mispeuterd hebben, subsidies afpakken, het Vlaams Belang laten meeregeren, “de mannetjes van macron eens langs sturen”, de NMBS privatiseren, uitkeringen stopzetten, sluikstorters bestraffen met extreem hoge boetes… het zal rap gedaan zijn.
De post van Michel Grillet in de commentaren van HLN (“Elke leerkracht die meedoet=onwettig afwezig zetten. Zal rap gedaan zijn.”) sluit naadloos aan bij deze tendens. Stel een resolute ingreep voor waarvan je denkt dat het slachtoffer wel eens van zal schrikken. Eentje van het kaliber “die hadden we niet zien aankomen”. De schrijver heeft los -uit de pols – een wonderoplossing op tafel gegooid waar de professionals nooit aan gedacht hebben. Hopla. Gewoon even ingrijpen en “het zal rap gedaan zijn”.
Consequent?
Opvallend is de wijze waarop een zelf gedefinieerd consequent gedrag ook wordt geëist van de klimaatactievoerders. Het is niet zo dat YFC zichzelf een lijst met gedragsregels opleggen waarvan ze zeggen dat ze daarop aangesproken mogen worden indien ze die overtreden. Er is zo geen lijstje. Elke redenering in de stijl van “jamaar, dan mogen ze toch ook het vliegtuig niet nemen” is gebaseerd op de zelfverzonnen stelling dat klimaatactivisten nooit -en in geen enkel geval – het vliegtuig zouden mogen gebruiken.
De regula benedicti is wel zo’n set van regels. Het was in de zesde eeuw de belangrijkste leefregel voor monniken. Overtreden van de regel werd bestraft en de beschrijving van de straffen bij overtreding besloeg meerdere hoofdstukken.
Vandaag de dag hebben bijvoorbeeld de kamerleden een deontologische code waarin beschreven staat wat ongepast gedrag is (geheime informatie delen, belangenconflicten vermijden, geen ongevraagd dienstbetoon uitvoeren…).
Komt het de geloofwaardigheid van activisten ten goede wanneer ze permanent en massaal het tegenovergestelde doen van wat ze van de rest van de bevolking vragen? Natuurlijk niet. Heeft het zin om de jongeren” die betogen voor het klimaat er op aan te spreken wanneer “de jongeren afval achterlaten op Pukkelpop” of wanneer “de jongeren” meerdere citytrips per jaar maken? Natuurlijk niet. Een bepaald zelfgedefinieerd consequent gedrag eisen van een ganse bevolkingscategorie slaat nergens op. Wikipedia hanteert volgende definitie:”Een sociale categorie is een aantal mensen die enkele kenmerken delen, maar waarbij geen of nauwelijks sprake is van een onderlinge relatie of binding.”
Wat natuurlijk niet wil zeggen dat het uitgesloten is dat mensen die gaan demonstreren voor het klimaatbeleid ook zelf stappen kunnen nemen om hun ecologische voetafdruk te verminderen en de CO2-uitstoot te beperken. Met de zeilboot naar een klimaatconferentie gaan is nobel en op vlak van communicatie zou je je eigen ruiten ingooien door een vlucht met Ryan Air te boeken, maar het is niet strikt noodzakelijk.
Samenvatting
De kersverse BV Anuna De Wever, en in een trek door gans de klimaatjongerenbeweging, krijgt het hard te verduren. Het lijkt alsof ze gans Vlaanderen tegen de schenen heeft geschopt en dat zal ze geweten hebben.
Er is geen onderwerp waarop ze niet gepakt wordt. Jongeren die willen sensibiliseren rond de klimaatproblematiek zijn gevaarlijk.
Case 2: Dirk Draulans
Als journalist en bioloog komt Dirk Draulans wel eens in de krant. Hij heeft romans geschreven, deelgenomen aan “De Slimste Mens”. In HLN van 27 augustus 2019 komt hij aan het woord in een artikel met de titel “Iedereen die biefstuk eet, is mee verantwoordelijk voor afbranden van Amazonewoud”. Het is een stelling die alles behalve nieuw is. Toch blijkt het een onderwerp dat veel mensen niet onberoerd laat, want het wordt 2434 keer gedeeld en er komen 665 reacties op.
Hoewel er hier en daar een lezer akkoord gaat met de analyse van Draulans, vindt de meerderheid het wel absolute onzin. “Draulans wil blijkbaar in de belangstelling staan. Wat een idiote praat. “, schrijft lezer Luc Masscheleyn.
Dirk en zijn gevolg
Draulans wordt in het artikel aan het woord gelaten, niet als voormalig deelnemer aan “De Slimste Mens” of als romanschrijver, maar omwille van zijn expertise als bioloog. Hij promoveerde tot doctor in 1983 en werkte als academisch gastonderzoeker aan het departement zoölogie van de Universiteit van Oxford. Zijn academische integriteit en zijn geloofwaardigheid dienen dus in twijfel te worden getrokken.
Lezer Patrick Lagae heeft alvast twijfels bij de expertise van Draulans: “Iedereen die biefstukken eet, is mee verantwoordelijk: wat hebben die biefstukken nu met die bomen te maken? Groeien ze aan die bomen misschien. Niet overdrijven hé. Bioloog van mijn..”
In dezelfde lijn gaat ook lezer Christ Wouters te keer:”Belachelijk standpunt! Niet alleen komt het meeste vlees dat bij ons op tafel komt uit België (en moet je eigenlijk al op een restaurant gaan dat Zuid-Amerikaans vlees serveert), maar het platbranden van het Amazone gebied is er vooral voor de productie van soja. Dus laat mij maar rustig genieten van mijn Blauw-Witte steak, en hou je Groen-linkse prietpraat maar voor jezelf!”
De link tussen Belgisch vlees en het kappen van het regenwoud wordt niet geaccepteerd. Draulans kent er niks van.
“Hier in België of Ierland Schotland moeten ze toch geen weilanden platbranden. Hoe belachelijk is dat nu ons rundvlees komt niet uit Brazilië “, schrijft Caers Monique.
Neen, “Draulants is en mislukte bioloog en geeft zich uit als wereld redder”, besluit André Christiaens.
Het onbegrip aangaande de relatie tussen sojaproductie en veeteelt is een rode draad die door de commentaren loopt. Het zijn de vegetariërs die soja eten, vindt men. De koeien “van bij ons” komen niet uit het Amazonewoud. We eten geen vlees dat uit die streken komt, enkel de duurste restaurants serveren dat naar verluid. En dat de soja in veevoeders wellicht wel in die streken geproduceerd wordt, daar maken we abstractie van.
“Het zal rap gedaan zijn”
De mirakeloplossing is… de overbevolking bestrijden. Er zijn te veel mensen op de wereld.
Jan Vloebergs reageert kort::”Vleesconsumptie is een probleem maar overbevolking nog veel groter.”
Louis Verbist heeft een gouden tip: “Geen vlees meer eten? Je zou ook het probleem bij de bron kunnen aanpakken, en erkennen dat er enkele miljarden mensen teveel leven op deze planeet! In de ME werd de bevolkingsaangroei nog afgeremd door besmettelijke ziektes, maar nu plant de mens zich ongebreideld voort…”.
Zo denkt ook Jennifer Peeters er over: “Het grote probleem is, we zijn met teveel op deze wereld. Ze zouden beter die grote gezinnen een boete geven in plaats van extra kindergeld!!!”
De overbevolking in de wereld bestrijden is een oplossing die ontelbare keren terugkomt in de discussie. De praktische uitvoering hiervan blijft gelukkig beperkt tot de klassiekers (kindergeld afpakken en het probleem van de overbevolking erkennen). Enkel Ricardo Cours pleit kort voor kannibalisme: ”Misschien moeten we mensen beginnen eten in plaats van dierenvlees. Dan verminderd de bevolking en nood aan voedsel…..” Hopelijk om te shockeren.
Er lijkt alvast een maatschappelijk draagvlak voor resolute geboortebeperking in de maak te zijn.
Consequent
Wie durft wijzen op de gevolgen van de vleesindustrie voor dier en milieu, moet wel sojaverslindende vegetariër zijn.
Willy Caubergs vat het samen:”Als je een biefstuk eet ben je mee schuldig …. en als je vegetariër bent dus ook want in veel landen worden bossen gekapt en afgebrand om soja en dergelijke te telen !!”
Hoewel Soja ook de vegetariërs wordt geconsumeerd, wordt het voor het grootste deel gebruikt als veevoeder. Er wordt ook sojaolie gebruikt in sauzen, snacks en in bv zeep of biobrandstof. De mate waarin vegetariërs “medeschuldig” valt in verhouding met het soja-gebruik van de volledige vleesindustrie nogal mee.
Schuldgevoel
In de discussie over de vleesconsumptie wordt erg vaak gesproken over “schuldgevoel” en over “mogen”/”verplichten”. Het standpunt van de wetenschapper Draulans wordt als “prediken” omschreven. En dat roept om een tegenreactie.
Louis Van Hees deelt zijn plannen:”Ik moet de heer Draulans bedanken, hij heeft mij een idee gegeven wat ik deze middag ga eten. ( frit met steak, pepersaus)”.
Idem voor o.a. Joris Van Vlaenderen (“Jippie, sleep die steaks maar aan! afwisselen met een goeie paardensteak natuurlijk!”), de eerder geciteerde Chris Wouters (“Dus laat mij maar rustig genieten van mijn Blauw-Witte steak”), Marc Rooms (“Awel zal er vanavond nog eens ene opeten met frieten en een slaatje. Mmmmm. Ben ik u een klimaat terrorist ? ”) en Paul Boutsen (“Als de nieuwkomers hier elk meer dan 5 kinderen hebben, voel ik me niet beschaamd om straks een steak te gaan eten”). Duidt dit tegengas op een soort cognitieve dissonantie? Misschien.
Samenvatting
De hoeveelheid bagger die Draulans over zich heen krijgt blijft beperkt tot het onderuit halen van zijn expertise en geloofwaardigheid. Hij is een “mislukte bioloog” die “onzin verkoopt” en er een verborgen agenda op na houdt, nl iedereen verplichten vegetariër te worden, zonder iets te doen aan de echte problemen die veroorzaakt worden door overbevolking.
Hugo Wils vat het samen: “In plaats van deze onzin te verkopen zou Draulants beter mee helpen blussen in Brazilië en daar voor goed blijven. Op de klimaat conferenties waar de leiders allemaal per vliegtuig toekomen zou men de Afrikaanse en moslimlanden beter verplichten om aan geboortebeperking te doen.”
tbc
Analoog. 